ارزش فرزندان و نگرش افراد در مورد تعداد فرزندان ایده‌آل: رهیافت تحلیل مسیری

مقالۀ پژوهشی | صفحات: ۲۳ - ۳۰
  • عادل عبداللهی - گروه اقتصاد جمعیت و سرمایه انسانی، مؤسسه مطالعات و مدیریت جامع و تخصصی جمعیت کشور، تهران، ایران
  • مهسا سعادتی - گروه روش های آماری و مدل سازی، مؤسسه ملی تحقیقات جمعیتی، تهران، ایران [mahsa.saadati@gmail.com]
  • آرزو باقری - گروه روش های آماری و مدل سازی، مؤسسه ملی تحقیقات جمعیتی، تهران، ایران

چکیده

مقدمه: ارزش فرزند برای والدین یکی از مهمترین متغیرهای تاثیرگذار روی باروری در مطالعات جمعیتی است. هدف اصلی این مقاله بررسی نگرش افراد ساکن در تهران در مورد ارزش فرزندان و ارزیابی تأثیرات آن بر تعداد ایده‌آل فرزندان (INC) بود.

روش ها: در این مطالعه مقطعی، 1200 فرد ساکن تهران به روش نمونه‌گیری طبقه‌ای چند مرحله‌ای انتخاب شدند و اطلاعات جمعیتی و نگرشی آنها بر اساس پرسشنامه جمع‌آوری شد. به منظور توصیف داده از نرم‌افزار SPSS-17 و برای بررسی عوامل تاثیرگذار بر تعداد ایده‌آل فرزندان از روش تحلیل مسیری و نرم‌افزار Amoss-22 استفاده شد.

نتایج: شاخص‌های نیکویی برازش، مدل برازش شده را تأیید کردند. از بین عوامل روانشناختی، اجتماعی و اقتصادی موثر بر ارزش فرزند، عوامل اجتماعی و اقتصادی مثبت تاثیرات مستقیم و معنی‌داری بر تعداد ایده‌آل فرزندان داشتند و عوامل روانشناختی منفی بر متغییر مذکور بصورت مستقیم تاثیر معنی‌داری داشتند (p<0.001). بنابراین، با افزایش عوامل مثبت اجتماعی و اقتصادی و کاهش عوامل منفی روانشناختی ارزش فرزند، تعداد ایده‌آل فرزندان افزایش می‌یابد.

نتیجه‌گیری: از آنجا که مؤثرترین عوامل مثبت و منفی بر تعداد ایده‌آل فرزندان، به ترتیب عوامل اجتماعی مثبت و روانشناختی منفی بودند، برای ایجاد هرگونه تغییر در تعداد ایده‌آل فرزندان، ارزش فرزندان می‌بایست بعنوان یک پدیده چند عاملی توسط سیاستگذاران مورد ارزیابی قرار گیرد و سياستگذاري خانواده و تغييرات آن مطابق با میزان اثرگذاری عوامل ذکر شده و شرایط اقتصادی و اجتماعی حاکم در ایران تبیین و اجرایی شوند.

منابع:

  1. Fredricks JA, Eccles JS. Children's competence and value beliefs from childhood through adolescence: growth trajectories in two male-sex-typed domains. Develop Psychol. 2002;38(4):519-33.
  2. Sayer LC, Bianchi SM, Robinson JP. Are parents investing less in children? Trends in mothers’ and fathers’ time with children. Am J Sociol. 2004;110 (1):1-43.
  3. Aycicegi-Dinn A, Kagitcibasi C. The value of children for parents in the minds of emerging adults. Cross Cult Res. 2010;44(2):174-205.
  4. Becker GS, Lewis HG. On the interaction between the quantity and quality of children. J Polit Econom. 1973;81(2, Part 2): S279-88.
  5. Becker GS. An economic analysis of fertility, demographic and economic change in developed countries. Universities-National Bureau. Columbia University Press. 1960;209-40.
  6. Caldwell JC. On net intergenerational wealth flows: an update. Population Develop Rev. 2005;31(4):721-40.
  7. Fazeli E, Golmakani N, Taghipour A, Shakeri MT. Relationship between value of children and fertility rate in women referred to Mashhad health centers. Iran J Obstet Gynecol Infertil. 2014;17(108):21-7.
  8. Rajabi M, Hasheminya F. Value of children and fertility in the city of Shiraz. J Popul Assoc Iran. 2013;8(15):23-42.
  9. Gane N. Zygmunt Bauman: Liquid modernity and beyond. Acta Sociologica. 2001;44(3):267-75.
  10. Nicolas L. Uncertainty and modernity: why is it so difficult to practice rhetoric today? Darbai ir dienos. 2016(66):167-75.
  11. Eutschmann M, Wanke M. Risk university: uncertainty of the late modernity coming too early. Soci Register. 2020;4(3):145-60.
  12. Abdollahi A, Farjadi Gh. Socio-economic rationality and childbearing behavior in Tehran city: Results from a qualitative study. Iran Popul Stud J. 2016;1(2):101-33.
  13. Bagheri A, Abdolahi A, Saadati M. Socio-economic factors of value of children affecting ideal number of children by gender. Soc Determ Health. 2017;3(3):132-40.
  14. Leibenstein H. The economic theory of fertility decline. J Econom. 1975;89(1):1-31.
  15. Stabile M, Allin S. The economic costs of childhood disability. Future Child. 2012;22(1):65-96.
  16. McDonald P, Evans A. Family formation and risk aversion. In NLC Workshop, May 2002.
  17. Heck RH, Thomas SL. An introduction to multilevel modeling techniques: MLM and SEM approaches using Mplus. Routledge; 2015 Mar 5.
  18. Hoyle RH. Handbook of structural equation modeling. 1st ed. New York: The Guilford Press; 2014. p. 307-24.
  19. Ter Keurst A, Boivin J, Gameiro S. Women's intentions to use fertility preservation to prevent age-related fertility decline. Reprod Biomed Online. 2016;32(1):121-31.
  20. Kariman N, Amerian M, Jannati P, Salmani F, Hamzekhani M. A path analysis of factors influencing the first childbearing decision-making in women in Shahroud in 2014. Glob J Health Sci. 2016;8(10):55381.
  21. Kariman N, Amerian M, Jannati P, Salmani F. Factors influencing first childbearing timing decisions among men: path analysis. Int J Reprod Biomed. 2016;14(9):589.
  22. Kariman N, Simbar M, Ahmadi F, Vedadhir AA. Socioeconomic and emotional predictors of decision making for timing motherhood among Iranian women in 2013. Iran Red Crescent Med J. 2014; 16(2):e13629.
  23. Reshadat S, Zanganeh A, Saeidi S, Ghasemi SR, Rajabi GN, Karbasi A, Temouri R. Comparative study of the cultural effective factors on women’s total fertility rate in fertile age. Zahedan J Res Med Sci. 2016;18(3):e6271.
  24. Abdolahi A. Effects of socio-economic rationality dimensions on childbearing behavior in Tehran. National Population Studies & Comprehensive Management Institute, Tehran, Iran; 2017.
  25. Pestieau P, Ponthière G. Childbearing age, family allowances, and social security. Southern Econom J. 2013;80(2):385-413.
  26. Tepe M, Vanhuysse P. Elderly bias, new social risks and social spending: change and timing in eight programmes across four worlds of welfare, 1980-2003. J Eur Soc Policy. 2010;20(3):217-34.
  27. Jaeger CC, Webler T, Rosa EA, Renn O. Risk, uncertainty and rational action. 1st ed. London: Routledge; 2013. 230 p.
  28. Seidman S, Alexander JC. The new social theory reader. 2nd ed. London: Routledge; 2008. 101 p.
  29. Ghorbani Sh. Investigating the factors affecting the value of children in the process of childbearing: case study in Jahrom city. [Master thesis]. [Shiraz]: Shiraz University; 2009.
  30. Aycicegi-Dinn A, Kagitcibasi C. The value of children for parents in the minds of emerging adults. Cross Cult Res. 2010;44(2):174-205.
  31. Moradi M, Kariman N, Simbar M, Pourhoseingholi MA, Baki S. The factors associated with childbearing intentions iAn Iranian female University students. Ann Trop Med Public Health. 2017;10(6):1714.
  32. Abbasishavazi M, Khani S. Economic insecurity and fertility: case study of married women in Sanandaj district. J Popul Assoc Iran. 2014;9(17): 37-76.
  33. Mayer B. Family change theory: A preliminary evaluation on the basis of recent cross-cultural studies. Intergenerational relations. Eur Perspectives Fam Soc. 2013 Jun 27:167-87.
  34. Mayer B, Trommsdorff G. Adolescents’ value of children and their intentions to have children: a cross-cultural and multilevel analysis. J Cross Cult Psychol. 2010;41(5-6):671-89.

نحوه استناد

Abdolahi A, Saadati M, Bagheri A. Value of Children and Iranians’ Perception on Ideal Number of Children: Application of Path Analysis. Iran J Biomed Law Ethics. 2020;1(1):23-30.

عبداللهی عادل ، سعادتی مهسا، باقری آرزو. ارزش فرزندان و نگرش افراد در مورد تعداد فرزندان ایده‌آل: رهیافت تحلیل مسیری. مجلۀ ایرانی حقوق و اخلاق زیست‌پزشکی. 1398؛2(1):30-23.