تحلیلی بر تاثیر رهیافتهای مذهبی و متن گرایانه در حوزه دین و اخلاقزیستی
- محمد راسخ - 1. مركز تحقيقات ريزفناوری زيستی، پژوهشكدۀ فنآوریهای نوين علوم پزشكی جهاددانشگاهی-ابنسينا، تهران، ايران. 2. استاد فلسفه و حقوق، دانشگاه شهيد بهشتی، تهران، ايران [m-rasekh@sbu.ac.ir]
- امیرحسین خداپرست - استادیار موسسۀ پژوهشی حکمت و فلسفه ایران، تهران، ایران
چکیده
مقدمه: طی دهههای گذشته، کاربرد علوم نوين پزشكی و زيستی و نیز فناوریهای زیستی در زندگی بشر نگرشهای سنتی دينی و اخلاقی را تحت تأثير قرار داده و دستخوش تغييراتی کرده است. استفاده از اين نوع علوم و فنون موجب پيدايش مباحث و پرسشهای اخلاقی و دينی بیسابقهای شده است كه بدون در نظر گرفتن مبانی احكام اخلاقی، اينگونه مباحث موجه و مثمرثمر نيستند. اين مسئله در جوامع اسلامی، كه دين در شكلگيری اعتقادات اخلاقی و قوانین حقوقی نقش بسزايی دارد بسيار قابل توجه است.
روشها: اين پژوهش، كه در واقع مطالعهای فلسفی است، با استفاده از روش تحليل مفهومی و انتقادی به انجام رسيده است.
نتایج: با توجه به تحولات اخير بيوتكنولوژی و مسائل هنجاری ناشی از آنها، لازم است با بهرهگيری از رهيافتهای دينی و اخلاقی به بررسی اين مسائل بپردازيم و انواع نظريهپردازیها را در حل مسائل اخلاق زيستی ارزیابی کنیم.
نتیجهگیری: در اين مقاله، پس از بحث و ارزيابی رهيافتهای الهیاتی و متنگرايانه در اخلاق زيستی، سعی شده است رهيافت دينیِ موجهی برای مسائل اخالق زيستی ارائه شود.
واژگان کلیدی
منابع:
- Shahryari H. Moral philosophy in the western thought from the perspective of Alasdair macintyre. 1st ed. Tehran: SAMT; 2006. 460 p.
- Malekian M. Moral and political views of macintyre. 1st ed. Tehran: Boq`e; 2000. 80 p.
- Ozawa T. What is Applied Ethics?. Cited 2011 June 27. Available from: https://kochi.repo.nii. ac.jp/?action=repository_uri&item_id=4387&file_id=17& file_no=1&nc_session=g707tkugu699l43ds2avmp6 cl7 [Accessed 9th December 2020].
- Peterson M. Reason and religious belief: an introduction to philosophy of religion. Oxford: Oxford University Press; 1991. 326 p.
- Bouamrane Ch. [Le probleme de la liberte humaine dans La pensee musulmane: solution Mu` tazilite]. Paris: Vrin; 1978. 226 p. [French].
- Abdul Hye M. Ash`arism. In: Sharif MM. (ed.) History of Muslim philosophy. Kempten: Pakistan Philosophical Congress; 1963. p. 255-278.
- Plato. Euthyphro. In: Cooper JM. Hutchinson DS. Plato: Complete works. 1st ed. Indianapolis: Hackett Pub Co; 1997.
- Deal WE. Bioethics in Buddhism. In: Post SG. (ed.) Encyclopedia of bioethics. New York: Macmillan; 2004. p. 334-40.
- Naess A. The shallow and the deep, long‐range ecology movement. A summary. Inquiry. 1973;16:1-4, 95-100.
- Pojman LP. Environmental ethics: Readings in theory and application. 2nd ed. Belmont: Thomson Wadsworth; 1998. 568 p.
- Bryant J. Baggott la VL. Searle J. Introduction to bioethics. Wiley; 2005. 250 p.
- White L. The historical roots of our ecologic crisis. Science. 1967;155(3767):1203-7.
- Bobin Ch. Most Low: A meditation on the way of Francis of assisi. Norwich: Shambhala Publications Inc; 1997. 112 p.
- Bobin Ch. The very lowly: A meditation on Francis assist. Boston: New Seeds; 2006. 120 p.
- Peters T. Playing God? Genetic Determinism and Human Freedom. 2nd ed. London: Routledge; 2003. 260 p.
- Berg J. How could ethics depend on religion? In: Singer P, editor. A companion to ethics. Oxford: Blackwell; 1993. p. 525-34.
- Wierenga E. The nature of God: an inquiry into divine attributes. 1st ed. New York: Cornell University Press; 1989. 124 p.
- Atighetchi D. Islamic bioethics: problems and perspectives. 1st ed. Naple: Springer; 2007. 352 p.
- Hallaq WB. Authority, continuity and change in Islamic law. 1st ed. Cambridge: Cambridge University Press; 2001. 242 p.
- Hallaq WB. The origins and evolution of Islamic law. 1st ed. Cambridge: Cambridge University Press; 2005. 184 p.
- Novak D. Bioethics in Judaism. In: Stephen GP, editor. Encyclopedia of Bioethics. New York: Macmillan; 2004. p. 1346-7.
- Akhondi MM, Behjati Ardekani Z, Arefi S. An introduction to natural fertilization, non-natural fertilization and the necessity of using replacing gamete for infertility treatment. In: Gamete and embryo donation for infertility treatment. Tehran: SAMT; 2006. p. 9-39.
- Salimi T. Sperm (Gamete) donation and its Jurisprudential consequences [dissertation]. [Tehran]: Azad Islamic University, Olum Tahghighat; 2010.
- Sachedina A. Islamic biomedical ethics. 1st ed. Oxford: Oxford University Press; 2009. 265 p.
- Al-`Amoli ZBA. (Shahid Sani). Rasa’il Al-Shahid Sani. 1st ed. Qom: Daftar Tablighat Eslami; 2006.
- Rasekh M, Khodaparast AH. A right to know biological parents? J Reprod Infertil. 2007;8(3):247-58.
- Abdolazade A, Milanifar AR, Bejati Ardekani Z. Confidentiality in infertility treatment. Payesh. 2007;6(4):355-66.
- Nash RF. The rights of nature: A history of environmental ethics. 1st ed. Wisconsin: The University of Wisconsin Press; 1989. 273 p.
- Nasr SH. Religion and the order of nature. 1st ed. New York: Oxford University Press. 310 p.
- Green RM. Morality and religion. In: Eliade M editor. The encyclopedia of religion. New York: Mac-millan; 1987. 554 p.
- Craig. W.L. The Indispensability of Theological Meta-Ethics Foundations for Morality. cited 2011 June 27, Available from: http://www.leaderu.com/ offices/billcraig/docs/meta-eth.html [Accessed 9th December 2020].
- Oppy G. Arguing about Gods. 1st ed. Cambridge: Cambridge University Press; 2006. 425 p.
- Stace WT. Religion and modern mind. 1st ed. New York: Lippincot; 1960. 285 p.
- Jones G, Cardinal D, Hayward J. Philosophy of religion. 1st ed. London: Hodder Murray; 2005. 236 p.
- Owen HP. The moral argument for Christian theism. 1st ed. London: George Allen and Unwin; 1965. 127 p.
- Taliaferro Ch. Contemporary philosophy of religion. 1st ed. Oxford: Wiley-Blackwell; 1998. 448 p.
- Palmer M. The Question Of God: An Introduction And Sourcebook. 1st ed. London: Routledge; 2001. 357 p.
- Hepburn RW. Moral arguments for the existence of God. In: Edwards P, editor. Encyclopedia of philosophy; 1976. 382 p.
- Javadi M. Moral nature of religion. Naqd va Nazar. 1375: 2(6), [1996], p. 230-249.
- Rachels J. The elements of moral philosophy. 4th ed. New York: McGraw-Hill; 1999;232 p.
- Frankena W. Ethics. 2nd ed. Englewood cliffs: Prentice- Hall; 1973, 125 p.
- Khodaparast AH. A study of moral argument for the existence of God [master’s thesis]. [Tehran]: Theran University; 2009.
- Peterson M, Hasker W, Reichenbach B, Basinger D. Reason and religious belief: an introduction to philosophy of religion. Oxford: Oxford University Press; 2009, 350 p.
- Evans JH. Science, bioethics and religion. In: Harrison P, editor. Cambridge companion to science and religion. Cambridge: Cambridge University Press; 2010, 211 p.
- Khodaparast AH, Shrifi S, Milanifar AR, Behjati Ardekani Z. Moral problems of embryo donation. J Reprod Infertil. 2011;12(2):131-43.
- Rasekh M, Khodaparast AH. Bioethics and religion: abstract. 10th Asian symposium on bioethics and 4th Asia-Pacific session of UNESCO on ethics. Tehran: medical ethics and history of medicine research center of Tehran University; 2009. p. 14-5.
- Yusofi MA. Purposive approach in Imami Fiqh and an evaluation of its potentiality in providing an Islamic philosophy of law [master’s thesis]. [Tehran]: Shahid Beheshti University; 2010.